กลับมาพบกันกับชายหมอ(หมา) กับ Yippee Happy กันอีกแล้วนะครับ
สำหรับบทความนี้เนื้อหาจะต่อเนื่องกับบทความ ผิวหนังของสัตว์เลี้ยง และคนเหมือนกันหรือไม่ อย่างที่ชายหมอได้เคยเกริ่นเอาไว้นะครับ นั่นก็คือ...การนำความแตกต่างของผิวหนังระหว่างมนุษย์ และสัตว์เลี้ยงมาใช้ในการพิจารณาว่า เรา และน้องหมาน้องแมวแสนรักจะสามารถใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวร่วมกันได้ หรือไม่!!
ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวในที่นี้ ชายหมอไม่ได้หมายถึง การบำรุงผิว 10 ขั้นตอน เริ่มตั้งแต่ cleansing ไปจนถึงขั้นตอนสุดท้าย คือ sleeping mask ก่อนนอนนะครับ แต่สิ่งที่ชายหมออยากจะเล่าถึงก็คือ ปัจจุบันมีเจ้าของหลายท่านใช้ผลิตภัณฑ์ในกลุ่มสบู่ แชมพูของตัวเอง รวมถึง ผงซักฟอก และน้ำยาล้างจาน มาใช้อาบน้ำให้สุนัข และแมวเป็นประจำ โดยหลายท่านให้เหตุผลว่า ก็ใช้ได้ หมา แมวที่บ้านก็ปกติดี ซึ่งสิ่งนี้เป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้องนะครับ เพราะอะไรนั้น มาฟังชายหมอ(หมา) เล่ากันดีกว่าครับ...
อย่างที่ชายหมอ(หมา) ได้เล่าไปในตอนที่แล้วว่า ค่า pH ของผิวหนังคนเราเท่ากับ 5.5 ส่วนในสัตว์นั้นจะมีค่า pH ของผิวหนัง อยู่ที่ประมาณ 7.0-7.52 ถึงแม้ว่าค่า pH ที่ต่างกันจะดูเล็กน้อย แค่ 1.5 เท่านั้น
แต่ในความเป็นความเป็นจริงคือ ค่าความความเข้มข้นของกรด (H+) นั้นต่างกันเป็นร้อยเท่าเลยนะครับ ทีนี้คุณเจ้าของลองจินตนาการนะครับว่า การเอาผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดผิวที่เราใช้ หรือแม้แต่แชมพูสำหรับเด็กซึ่งมักมีค่า pH เท่ากับผิวของคนเราคือ 5.5 มีความเข้มข้นของกรดมากกว่าผิวหนังน้องหมาน้องแมวเป็นร้อยเท่า มาอาบน้ำให้น้อง ๆ สิ่งที่จะเกิดขึ้นคืออะไรครับ?....มันก็คือสมดุลของผิวหนังของน้องหมา น้องแมวจะถูกรบกวน ทำให้ชั้นผิวหนังถูกทำลาย อ่อนแอลง แบคทีเรียที่เป็นประโยชน์ก็ไม่สามารถใช้ชีวิตอยู่ได้ ส่งผลให้ผิวหนังน้องหมาน้องแมวก็จะไวต่อการระคายเคืองและง่ายต่อการติดเชื้อนั่นเองครับ
ในท้องตลาดมีผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในครัวเรือนหลายชนิดที่มีค่า pH เป็นกลาง หมายความว่าใช้กับน้องหมา น้องแมวได้ใช่หรือไม่?...ในทางทฤษฎีควรเป็นเช่นนั้น แต่ในชีวิตจริงไม่ใช่ครับ ค่า pH ของผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เหล่านั้นได้มาจากการผสมรวมกันของหลาย ๆ สารเคมี ซึ่งสารเคมีบางชนิดอาจไม่ก่อให้เกิดการระคายเคืองกับผิวหนังของคน แต่อย่าลืมว่าชั้นผิวหนังกำพร้าของสัตว์บางกว่าเราครับ โอกาสที่จะระคายเคืองย่อมมีมากกว่าอยู่แล้ว
เจ้าของสัตว์เลี้ยงที่เคยอาบน้ำให้น้องหมาน้องแมวด้วยตัวเองจะทราบดีว่า มันเป็นภารกิจอันยิ่งใหญ่มากครับ เพราะการจะอาบน้ำ และล้างแชมพูออกจากตัวน้องหมาน้องแมวให้สะอาด เป็นเรื่องค่อนข้างยาก และใช้เวลานาน นี่ยังไม่รวมถึง เจ้าของที่เลี้ยงน้องหมาพันธุ์ที่มีขนหนาหลาย ๆ ชั้น กว่าจะล้างฟองแชมพูออกหมดนี่ถึงขั้นลมจับเลยนะครับ
ซึ่งผลิตภัณฑ์สำหรับสัตว์ที่คุณภาพสูง ๆ ก็จะช่วยอำนวยความสะดวกในส่วนนี้ได้ครับ โดยมักเลือกใช้สารเคมีทำความสะอาดที่สามารถล้างออกได้ง่าย หรือสลายตัวง่าย ไม่ตกค้าง แต่ยังให้ประสิทธิภาพที่ดีในการทำความสะอาด บางผลิตภัณฑ์ถึงขั้นเคลมว่าเป็น organic 100% ก็มีครับ
ดังนั้นหากเราเลือกใช้ผลิตภัณฑ์เหล่านี้ ก็ช่วยให้เรามั่นใจได้ว่าปริมาณสารเคมีตกค้างหลังอาบน้ำเสร็จนั้นเหลืออยู่น้อยมาก ไม่เป็นอันตรายต่อสัตว์
แต่กลับกันหากคุณใช้แชมพูที่สระแล้วทำให้ผมเงางาม มีสารเคลือบบำรุงผมในปริมาณมาก จนคุณเองก็รู้สึกได้ถึงความเงางามนั้นหลังสระผม จินตนาการออกใช่ไหมครับว่า ถ้ามันไปเคลือบบนขนของน้องหมา น้องแมว คงไม่สบายตัวแน่ ๆ ครับ แล้วแย่ไปกว่านั้น ถ้าเค้าเกิดเลียขึ้นมา จะเกิดอะไรขึ้นบ้าง สารเคมีอันตรายทั้งนั้นครับ ต้องระมัดระวังให้ดีนะครับ
ผลิตภัณฑ์ไม่ว่าจะเป็นแชมพู หรือสบู่ของคน เกือบทั้งหมดมีน้ำหอมเป็นส่วนประกอบครับ ทำให้เวลาคุณเจ้าของใช้แล้วรู้สึกผ่อนคลาย สดชื่น ที่เรียกว่า Aroma therapy นั่นแหละครับ
ในผลิตภัณฑ์สำหรับสัตว์เลี้ยงเองก็มีการใส่กลิ่นคล้าย ๆ ผลิตภัณฑ์ของคนเช่นกัน ทั้งนี้ก็เพื่อเอาใจเจ้าของเป็นหลัก ลองจินตนาการนะครับ เจ้าของชอบกลิ่นลาเวนเดอร์ แล้วน้องหมาของเราก็มีกลิ่นลาเวนเดอร์ วิ่งไปวิ่งมาในบ้าน กลิ่นหอมฟุ้งเลย แค่คิดนี่ก็มีความสุขแล้วครับ ยิ่งเจ้าของบางท่าน น้องหมามีกลิ่นนิดหน่อย เริ่มทนไม่ได้ รีบเอาน้องหมาไปอาบน้ำเลยจะได้มีกลิ่นหอม ๆ หรือบางท่านอาบน้ำบ่อย ๆ ไม่ไหว เอาน้ำหอมของตัวเองฉีดแทนการอาบน้ำเลยก็มี ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว การใช้น้ำหอมเหล่านี้มากเกินไป อาจก่อให้เกิดการแพ้และการระคายเคืองได้ ไม่ใช่แค่ในสัตว์ครับในคนเองก็เช่นกัน
นอกจากนี้การใช้น้ำหอมที่มากเกินไป อาจไปรบกวนกลิ่นเฉพาะตัวที่เรียกว่าฟีโรโมนที่สัตว์สร้างขึ้นเพื่อให้ในกระบวนการสื่อสารทางสังคมอีกด้วย ระยะหลัง ๆ มานี้เราจึงมักเห็นว่าผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดผิวคุณภาพสูงทั้งของคน และแชมพูสำหรับสัตว์เลี้ยง มักเลี่ยงที่จะไม่ใช้น้ำหอม แต่ใช้กลิ่นหอมจากธรรมชาติแทน หรือเลือกใช้น้ำหอมที่เป็น food grade ซึ่งปลอดภัยกว่าน้ำหอมทั่วไปครับ
ข้อมูลทั้งหมดที่ชายหมอ(หมา) ได้ให้ไปคงพอเป็นแนวทางให้เจ้าของสัตว์เลี้ยงทุกท่านตัดสินใจเลือกผลิตภัณฑ์สำหรับดูแลสุขภาพผิวให้สัตว์เลี้ยงแสนรักของพวกเราได้อย่างเหมาะสมนะครับ ตอนหน้าจะเป็นเรื่องเกี่ยวกับอะไร อย่าลืมติดตามกันครับ แล้วพบกันใหม่ครับ
บทความโดย
อ. น.สพ. ดร.เศรฐกิตย์ จิตเสนาะ
DVM, Ph.D.(Phatobiology)
